Zobacz także tego samego autora:
Epistemologia, tom I: Zarys historyczny i problemy metateoretyczne
Epistemologia, tom II. Wiedza i poznanie.
Niniejszy trzeci i ostatni tom Epistemologii poświęcony jest prawdzie i realizmowi z wyraźnym faworyzowaniem pierwszej (trzy rozdziały na cztery). Jest po temu kilka powodów. Po pierwsze, uważam problematykę prawdziwości może za najbardziej rasową część epistemologii, w której ogniskuje się niemal wszystko co ważne w tej części filozofii. Powód drugi jest nieco nacjonalistyczny. Chociaż mniemam, że semantyczna teoria prawdy Tarskiego jest najważniejszą ideą filozoficzną rodem z ziemi polskiej, aby nie drażnić zbytnio wielu rodzimych kolegów po fachu, powiem ostrożniej, mianowicie, że jest jedną z najważniejszych. To już całkowicie wystarczy, by dążyć do jej upowszechniania wśród polskich adeptów filozofii. Zdaję sobie sprawę, że wielu miłośników filozofii machnie na to ręką, ale przynajmniej nie będą mieli powodu do stwierdzenie, że nie mieli gdzie szukać stosownych informacji. Po trzecie wreszcie, problematyka realizmu jest albo na tyle elementarna, iż może być omawiana w elementarnych wstępach do filozofii lub na tyle zawansowana, iż trudno ją dokładnie przedstawić w nieco bardziej wymagającym opracowaniu teorii poznania.
SPIS TREŚCI
Wstęp do tomu trzeciego
Rozdział X Zadania teorii prawdy
§1. Wstęp
§2. Problem nośników prawdy: uwagi ogólne
§3. Problem nośników prawdy: sądy czy zdania?
§4. Czy prawda jest pojęciem epistemologicznym, ontologicznym czy aksjologicznym?
§5. Zagadnienie definiowania pojęcia prawdy. Relacje pomiędzy alternatywnymi definicjami prawdziwości
§6. Definicja prawdy a kryterium prawdy.
§7. Czy podział na prawdy i fałsze jest rozłączny i zupełny? Prawda a logika
§8. Absolutyzm i relatywizm w pojmowaniu prawdy
§9. Prawda a inne problemy i pojęcia filozoficzne
§10. Prawda a nauka, sztuka, religia, prawo itd.
Rozdział XI Przegląd teorii prawdy (od Bolzana do naszych czasów)
§1. Wstęp
§2. Bolzano
§3. Brentano
§4. Fenomenologia (Husserl i Ingarden)
§5. Pragmatyzm, ewidencjalizm, konsensualizm
§6. Koherencyjne teorie prawdy
§7. Frege
§8. Russell
§9. Moore
§10. Wittgenstein
§11. Schlick
§12. Carnap
§13. Redundancjonizm, deflacjonizm, minimalizm, dyskwotacjonizm
§14. Polemika Strawsona z Austinem
§15. Prosentencjalna teoria prawdy
§16. Identycznościowa teoria prawdy
§17. Szkoła lwowsko-warszawska
§18. O pojęciu korespondencji i klasycznej definicji prawdy
§19. Podziały teorii prawdy
Rozdział XII Semantyczna definicja prawdy
§1. Wstęp
§2. Wybrane pojęcia semiotyczne
§3. Paradoks Kłamcy
§4. Semantyczna teoria prawdy: ekspozycja nieformalna
§5. Semantyczna definicja prawdy: strona formalna
§6. Kilka problemów interpretacyjnych
§7. Kilka typowych zarzutów wobec STP
§8. STP a filozoficzne problemy aletejologii
Rozdział XIII Realizm i antyrealizm
§1. Wstęp
§2. Podstawowa teza realistyczna
§3. Realizm ontologiczny, epistemologiczny i semantyczny
§4. Realizm i antyrealizm w wersji semantycznej
§5. Wokół realizmu epistemologicznego
Dodatek. Argument Nelsona przeciwko epistemologii